Tìm hiểu về tụ gốm

Tụ gốm là gì

Tụ gốm là một tụ điện có giá trị cố định, trong đó vật liệu gốm là chất điện môi. Nó được chế tạo từ hai hoặc nhiều lớp gốm sứ xen kẽ và một lớp kim loại hoạt động như các điện cực.

Tụ gốm là một thiết bị không phân cực, do đó bạn có thể nối nó trong mạch điện theo hướng nào cũng được. Vì lý do này nó an toàn hơn so với tụ hóa là tụ phân cực. Đó cũng chính là sự khác nhau giữa tụ gốm và tụ hóa. Nếu bạn để ý hai chân của tụ gốm sẽ thấy nó bằng nhau do nó không phân cực, còn tụ hóa có một chân dài một chân ngắn để xác định hai cực của nó.

Tùy theo thành phần của vật liệu gốm mà ứng dụng khác nhau. Tụ gốm được chia thành hai loại ứng dụng:

Các tụ gốm loại 1 mang lại độ ổn định cao và tiêu hao thấp cho các ứng dụng mạch cộng hưởng.

Các tụ gốm loại 2 cung cấp hiệu suất thể tích cao cho các ứng dụng đệm, by-pass và khớp nối.

Tụ gốm, đặc biệt là tụ gốm nhiều lớp (MLCCs), là tụ điện được sản xuất và sử dụng nhiều nhất trong các thiết bị điện tử.

Ký hiệu của tụ gốm như hình bên dưới

Bạn có thể thấy ở hình trên là tụ gốm 103.

Vậy tụ gốm 103 là gì?

103 là mã số được in trên tụ gốm. Đó chính là giá trị điện dụng của tụ. Trong trường hợp này 2 chữ số đầu là phần đầu của giá trị. Còn chữ số thứ 3 cho chúng ta biết số lượng số 0 phía sau, trong trường hợp này là 3 chữ số 0 phía sau.

Như vậy giá trị điện dung của tụ gốm 103 là 10000 . Giá trị này thường được đo bằng picofarad nên tụ này có giá trị là 10000 pF.

Tương tự cho tụ gốm 104. Giá trị của nó là 100000pF.

Đó cũng chính là cách đọc giá trị tụ gốm.

Trong một số trường hợp bạn sẽ gặp tụ gốm có mã số gồm 2 chữ số. Lúc đó có nghĩa là không cần thêm chữ số 0 nào vào phía sau nên số thứ 3 sẽ bị bỏ đi.

Chẳng hạn bạn tụ gốm ghi 10 thì đọc giá trị của nó là 10pF.

Một số bạn thắc mắc vì sao trên tụ gốm chỉ ghi con số. Vì đó là giá trị được hiểu ngầm. Cũng như hiểu ngầm đơn vị đo cho giá trị đó. Tuy nhiên cũng có những tụ gốm không chỉ có số mà còn có chữ cái trên đó.

Ví dụ nếu bạn gặp tụ gốm ghi 473J thì cách đọc như trên và chữ J là dung sai ±5 %. Đó là theo hệ thống mã EIA.

Bạn có thể tham khảo bảng bên dưới:

Đặc điểm của tụ gốm

Tụ gốm có một số đặc điểm như

• Dung sai chính xác: Tụ gốm được sử dụng chủ yếu cho các ứng dụng cần độ ổn định cao và trong các thiết bị có tiêu thụ thấp. Các thiết bị này cung cấp kết quả rất chính xác và giá trị điện dung của tụ gốm luôn ổn định đối với điện áp, tần số và nhiệt độ được sử dụng.
• Kích thước nhỏ gọn. Trong trường hợp cần yêu cầu về mật độ đóng gói thì linh kiện này có lợi thế lớn khi so sánh với các tụ điện khác. Ví dụ, một tụ điện gốm nhiều lớp “0402” có kích thước khoảng 0,4 mm x 0,2 mm.
• Công suất cao và điện áp cao: Một số loại tụ gốm được sản xuất để có thể chịu điện áp cao, các tụ điện này lớn hơn nhiều so với PCB. Loại này có các chân chuyên dụng được sử dụng để kết nối an toàn với nguồn điện áp cao. Tụ điện gốm loại này chịu được điện áp từ 2kV đến 100kV.

Ứng dụng của tụ gốm

Các ứng dụng của tụ gốm như sử dụng trong trạm phát, lò cảm ứng, nguồn cung cấp năng lượng laser cao áp, bộ ngắt mạch điện, ứng dụng mật độ cao, bảng mạch in, trong bộ chuyển đổi DC sang DC... Ngoài ra nó cũng được sử dụng như tụ điện thông thường trên các chổi của động cơ DC để giảm thiểu nhiễu RF.